De Ronde van Frankrijk staat helemaal in het teken staan van Eddy Merckx, die precies vijftig jaar geleden zijn eerste van vijf eindzeges behaalde in la Grande Boucle. De allroundwielrenner met zijn 525 zeges op de weg, die klassiekers naar zijn hand kon zetten en gemakkelijk de switch kon maken naar de grote rondes, beschouwt de eerste overwinning in Parijs in 1969 zelf als de meest spraakmakende in zijn carrière.
1969 is het jaar waarin Merckx’ bijnaam de kannibaal het meest van toepassing is. Hij zou in een tijdspanne van twaalf maanden 43 zeges behalen. Met de aankomst op de Champs-Elysées, na een rondrit van 4117 kilometer door Frankrijk, als hoogtepunt van een indrukwekkend seizoen.
En toch had Merckx, die in Parijs onder andere de gele trui, de bergtrui en het puntenklassement wint, eigenlijk niet aan de start mogen staan van de 56e editie van de Ronde van Frankrijk. Na zijn overwinningen in Parijs-Nice, de Ronde van Vlaanderen, Milaan-San Remo en Luik-Bastenaken-Luik staat hij na vier etappezeges ook op het punt om de Giro te winnen, maar door een positieve dopingplas wordt hij vroegtijdig uit de wedstrijd gezet en voor onbepaalde tijd geschorst. Het beeld van een schreiende Merckx gaat door merg en been. Pas drie weken voor de start van de Tour wordt de schorsing door de Internationale Wielerunie (UCI) opgeheven dankzij de persoonlijke tussenkomst van UCI-voorzitter Adriano Rodoni.
Merckxissimo
Wat Merckx daarna aan het wielerpeloton flikt, zou niemand hem nog nadoen. Merckx wacht geduldig zijn kans af en slaat een eerste keer genadeloos toe op de derde koersdag tijdens de doortocht van de karavaan in zijn thuisbasis Sint-Pieters-Woluwe. Bij het overschrijden van de finish aan de huidige Duizend Meterlaan mag Merckx voor het eerst in zijn carrière het geel aantrekken. De dagen daarna gunt hij zijn ploeg- en landgenoot Julien Stevens de leidersplaats, maar op 4 juli geeft hij zijn concurrenten Roger Piegeon, eeuwige loser Raymond Poulidor en Felice Gimondi een tweede mokerslag door de rit Mulhouse – Ballon d’Alsace met vier minuten voorsprong te winnen.
Faema, het team van Merckx, is op dat moment zo’n sterk blok dat de andere ploegen moeten passen. Bij het verlaten van de Alpen heeft Merckx al een comfortabele voorsprong van zeven minuten bij elkaar gereden, maar de 24-jarige renner bewaart het beste voor de overtocht van de Pyreneeën. Aan de start van de 17e etappe in Luchon hangt de gele trui al stevig rond zijn nek en toch vraagt Merckx aan zijn ploegmaats om in de aanloop naar de klim van de legendarische col du Tourmalet stevig door te trekken. Wanneer de top van de Tourmalet in zicht komt, haalt ploegmaat Martin Van Den Bossche verschroeiend uit. Merckx, die de avond ervoor vernomen had dat Van Den Bossche het jaar daarop naar een andere ploeg zou gaan, countert de aanval en rijdt met nog 140 kilometer te gaan solo naar de eindstreep. De voorsprong op het achtervolgend groepje met Van Den Bossche, Pingeon en Poulidor bedraagt 7 minuten en 56 seconden.
De knalprestatie wordt door L’Equipe met een woord omschreven: Merckxissimo. Merckx wint ook de individuele tijdrit op de slotdag en beëindigt de Tour met een ruime marge van achttien minuten op zijn eerste belager Pingeon. Een halve eeuw later blijft de editie van 1969 nog steeds tot de verbeelding spreken.
